Hierbij wensen wij jou te informeren omtrent de wetswijziging inzake btw-toepassing bij medici en paramedici.

De btw-vrijstelling voor medische verzorging wordt ingeperkt. Alleen therapeutische behandelingen en ingrepen zullen nog onder de vrijstelling inzake btw (art.44, §1 W.Btw) vallen.

Deze vrijstelling zal van toepassing zijn:

• op beoefenaars van gereglementeerde medische en paramedische beroepen (eerste categorie);
• op beoefenaars van niet-gereglementeerde medische en paramedische beroepen die kunnen aantonen dat ze over de noodzakelijke kwalificaties beschikken om medische verzorging te verrichten waarvan het kwaliteitsniveau voldoende hoog is om soortgelijk te zijn aan de medische verzorging verstrekt door de beroepsbeoefenaars bedoeld in de eerste categorie (tweede categorie).

Volgende medische beroepen zijn bedoeld: artsen, tandartsen en apothekers; kinesisten; verple(e)g(st)ers; vroedvrouwen, hulpverleners-ambulanciers; klinisch psychologen en klinisch orthopedagogen.

Volgende paramedische beroepen zijn bedoeld: apothekersassistent; audioloog; bandagist, orthesist en prothesist; diëtist, ergotherapeut, medische laboratoriumtechnoloog, logopedist; orthopist-optometrist, podoloog, technoloog medische beeldvorming; ambulancier niet dringend patiëntenvervoer, mondhygiënist.

Niet-gereglementeerd gaat dan o.m. over osteopaten, homeopaten, chiropractors en acupuncturisten.

Wel zal de vrijstelling voor iedereen beperkt zijn tot ingrepen met therapeutisch doel.

Behandelingen en ingrepen die niet-therapeutisch / esthetisch van aard zijn, zullen aan 21% btw onderworpen worden.
Het gevolg daarvan is dat de zorgverlener in kwestie doorgaans een gemengde btw-plichtige wordt. Hij/zij verricht dan immers enerzijds prestaties die nog steeds vrijgesteld zijn van btw en anderzijds prestaties die onderworpen zijn aan btw.
In de mate dat je zelf btw moet aanrekenen op prestaties, heb je zelf dan ook (gedeeltelijk) recht op aftrek van btw die je zelf betaalt aan leveranciers en dienstverrichters.

Als een ingreep of behandeling een gemengd karakter heeft (zowel therapeutisch als niet-therapeutisch) dan blijft de vrijstelling van toepassing.
Het psychologische voordeel dat gepaard gaat met lichaamsuiterlijk volstaat niet om de ingreep of behandeling als therapeutisch te kwalificeren.
Wanneer daarentegen een ingreep of behandeling in kader van een psychische aandoening een therapeutisch doel heeft, is de handeling vrijgesteld.

Hoe therapeutisch karakter beoordelen?

• Door de medische beroepsbeoefenaar
• Prestaties met een therapeutisch doel zijn deze die tot doel hebben om de diagnose, de behandeling, de verzorging en, voor zoveel mogelijk, de genezing van ziekten, letsels, aangeboren afwijkingen of andere gezondheidsproblemen te verwezenlijken. Ook prestaties die de bescherming, het behoud of herstel van de gezondheid voor ogen hebben vallen hieronder (HvJ, 10.09.2002, C-141/00, Kügler; HvJ, 06.11.2003, C-45/01, Dornier; HvJ, 21.03.2013, C-91/12, PFC Clinic AB).
• Wanneer de ingreep of behandeling voorkomt in de RIZIV-nomenclatuur, is er een vermoeden van een therapeutisch doel
  • Ongeacht aantal behandelingen
  • Ongeacht wel of geen tegemoetkomingen
• Wanneer de ingreep of behandeling wordt uitgevoerd op medisch voorschrift, is er een aanwijzing van een therapeutisch karakter
• Beslissing moet worden gemotiveerd in een apart document, waarvan de beroepsbeoefenaar er één zelf bewaart en het andere overhandigt aan de patiënt (de motiveringsbeslissing geldt niet wanneer ingreep of behandeling voorkomt in de RIZIV-nomenclatuur)

Voorafgaande kennisgeving btw-administratie

De beoefenaars van de tweede categorie (niet-gereglementeerde medische en paramedische beroepen) moeten aan de toepassing van de vrijstelling een voorafgaande kennisgeving aan de btw-administratie verrichten. De praktische modaliteiten van die verplichting met betrekking tot de indiening van die kennisgeving en vermeldingen die ze bevat, wordt nog later meegedeeld door de BTW administratie. We houden jou hiervan op de hoogte.

Moet sowieso 21% btw worden gerekend over handelingen zonder therapeutisch doel?

Niet noodzakelijk.
Als de omzet uit niet-therapeutische prestaties de jaarlijkse drempel van 25.000 € excl. btw niet overschrijdt, dan kan een beroep worden gedaan op de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen. De aanvraag van een btw-nummer blijft dan wel noodzakelijk, maar er is geen verplichting tot het aanrekenen van btw of het indienen van btw-aangiften.

Datum uitreiking factuur met btw

In principe op datum van de behandeling of ingreep.
Afwijkingen:

• Op tijdstip ontvangst bedrag (indien vóór behandeling of ingreep)
• Uiterlijk 15de dag van de maand volgend op de handeling.

Historische btw-aftrek

Dit kan van toepassing zijn voor een vrijgestelde btw-plichtige die nu voor dezelfde handelingen btw-plichtige wordt ingevolge de wetswijziging.

De historische btw-aftrek is van toepassing op:

• bedrijfsmiddelen waarvoor het herzieningstermijn nog loopt, nog aanwezig en bruikbaar zijn
• andere goederen/diensten dan bedrijfsmiddelen, die nog niet werden gebruikt of verbruikt op het tijdstip van de wijzingen van de btw regels

Formaliteiten:

• inventaris voorraad aanwezig op tijdstip wijziging regeling
• staat bedrijfsmiddelen die op het tijdstip wijziging regeling nog in gebruik zijn
• documenten in drievoud opstellen, twee indienen bij het bevoegde btw-kantoor binnen drie maanden na de wijzigingen van de regeling
• inhoud documenten:
  • goederen en diensten die in aanmerking komen voor de terug te vorderen btw
  • datum waarom de goederen en diensten aan de onderneming werden geleverd
  • het nummer van de aankoopfactuur
  • belastbare bedrag
  • bedrag van de terug te vorderen btw
• opname terug te vorderen btw in de btw-aangifte voor de handelingen van de laatste maand van het kalenderkwartaal volgend op de datum van indiening van voormelde documenten bij het bevoegde btw-kantoor.
  • (mag niet leiden tot effectieve btw- teruggave, wel verrekening met btw- schuld, zoniet overdracht van een volgende btw-aangifte)

Enkele specifieke gevallen:

Artsen

Wel btw- vrijstelling voor:

• preventiemaatregelen zoals vaccinatie en immunisering
• medisch handelen in verband met vruchtbaarheid en zwangerschap
• esthetische ingrepen met therapeutisch doel (dus niet louter esthetische ingrepen)
• periodieke medische controle door behandelende arts
• diensten van hoofgeneesheren en geneesheren-diensthoofden verantwoordelijk voor goede gang van zaken in medisch departement ziekenhuis (ongeacht zelfstandige ziekenhuisarts of artsenvennootschap)
• afname bloed/lichaamssubstanties voor testen op virussen, infecties, andere ziekten
• opstellen medisch verslag m.o.o. tegemoetkoming ziekteverzekering i.k.v. therapeutische behandeling
• teleconsulten/internetconsulten voor advies over gezondheid en ziekte met therapeutisch doel

Geen btw-vrijstelling voor:

• onderzoeken in opdracht van de farmaceutische industrie
• medisch onderzoek voor rijgeschiktheidsattest of medisch attest voor piloten
• medische evaluaties van personen met handicap voor toekenning van tegemoetkomingen, parkeerkaarten…
• medische onderzoeken, afgifte medische verklaringen, medische deskundigenrapporten i.k.v. aansprakelijkheid, schaderaming, medische beroepsfouten, ten behoeve van personen die een vordering in rechte overwegen of voor de toekenning van oorlogspensioen of invaliditeitsuitkering
• medisch onderzoek, afname bloed/lichaamssubstanties voor testen op ziekten i.k.v. afsluiten levensverzekering:
  • op verzoek van derden,
  • met hoofdzakelijk doel verzekeraar te informeren en niet om ziekten op te sporen
• controlegeneeskundige activiteiten uitgevoerd door zelfstandige artsen om in opdracht van werkgevers de arbeidsongeschiktheid van werknemers te controleren
• voordrachten, workshops, lessen i.k.v. school- of universitair onderwijs of i.k.v. beroepsopleiding (eventueel vrijstelling art. 44, § 2, 4° of 8° W.Btw)

Tandartsen

Wel btw-vrijstelling voor:

• bleken van tanden of plaatsen van facetten i.g.v. ernstige verkleuringen van tanden of tandbederf als gevolg van kanker/chemotherapie of gebruik van geneesmiddelen
• opstellen medisch verslag m.o.o. tegemoetkoming ziekteverzekering i.k.v. therapeutische behandeling
• leveringen/herstellingen tandprothesen (zoals kronen, bruggen, beugels) door tandartsen(-specialisten) op voorwaarde dat die handelingen gepaard gaan met de tandverzorging
  • indien door zelfstandige tandtechnicus of laboratorium: geen btw-vrijstelling

Geen btw-vrijstelling voor:

• bleken van tanden of plaatsen van facetten bij zuiver cosmetische wens

Kinesisten

Wel btw-vrijstelling voor:

• begeleid trainingsprogramma dat rekening houdt met risicofactoren en pathologie (vb bij diabetes, obesitas, lichamelijke deconditionering en sedentaire levensstijl, cardiovasculaire risicofactoren)
• groepstrainingen zwangerschapsgymnastiek m.o.o. vlotte bevalling
• teleconsulten/internetconsulten voor advies over gezondheid en ziekte met therapeutisch doel
• nazorg bij ingrepen met louter esthetisch karakter (zonder enig therapeutisch of reconstructief doel) die kadert in de behandeling van complicaties die opgetreden zijn n.a.v. ervan

Geen btw-vrijstelling voor:

• groepstrainingen gymnastiek of fitness (anders dan aan personen in een specifieke hoedanigheid ter controle en/of bevordering van hun gezondheid) zoals het optreden als sportinstructeur in een sportschool
• groepsbehandelingen, tenzij binnen die behandeling rekening wordt gehouden met aanwezige risicofactoren en pathologie van iedere persoon
• nazorg van ingrepen met louter esthetisch karakter (zonder enig therapeutisch of reconstructief doel) die niet kadert in de behandeling van complicaties die opgetreden zijn n.a.v. ervan

Zelfstandige verpleegkundige

Op dit moment zijn zij ook vrijgesteld van btw voor alle prestaties die zij verrichten in de uitoefening van hun geregelde werkzaamheid als verpleegkundige. Vanaf 1 januari 2022 zal echter ook voor hen de regel gelden dat zij niet langer de btw-vrijstelling kunnen genieten voor prestaties zonder therapeutisch doel.

Coördinerende verpleegkundige

Specifiek voor deze beroepsgroep stelt zich de vraag of de prestaties van een coördinerend verpleegkundige in een groepspraktijk een therapeutisch karakter hebben. Die coördinerende rol heeft op zich immers niets therapeutisch, maar behelst onder meer administratieve taken, zoals de planning, het bijhouden van de patiëntendossiers, de facturatie, enz.

Volgens de wetgever zijn deze coördinerende taken echter essentieel voor een kwalitatief hoogstaande gezondheidszorg en moeten ze daarom noodzakelijk door een gekwalificeerde zorgprofessional ingevuld worden. Rekening houdende met deze juridische context, staat het dan ook buiten kijf dat de diensten van een coördinerende verpleegkundige in de thuiszorg in een ruimere context een therapeutisch doel nastreven en dus vrijgesteld blijven van btw.

Hoofdgeneesheer

Ook zij vervullen naast hun medische prestaties een coördinerende rol en zijn in die hoedanigheid verantwoordelijk voor de goede gang van zaken in het medisch departement in een ziekenhuis. Ook hier wordt ervan uitgegaan dat deze coördinerende rol in een ruimere context wel degelijk een therapeutisch doel nastreeft.

Geestelijke gezondheidsberoepen zoals psychologen en orthopedagogen

Zij kunnen ook een btw-vrijstelling genieten, zij het dan wel op een andere grond dan voornoemde medische en paramedische beroepen.
Concreet valt de btw-vrijstelling van geestelijke gezondheidszorgberoepen nl. onder deze die geldt voor “diensten betreffende onderwijskeuze, gezinsvoorlichting en de daarmee samenhangende diensten” (art. 44, §2, 5° W.Btw) . De nieuwe wet die geldt vanaf 2022 heeft geen impact op de toepassing van de btw-vrijstelling voor deze beroepen, want artikel 44, §2, 5° W.Btw wordt niet gewijzigd, enkel artikel 44, §1, 1° W.Btw.
Opdat deze vrijstelling van “diensten betreffende onderwijskeuze, gezinsvoorlichting en de daarmee samenhangende diensten” van toepassing zou zijn, moet echter nog aan een aantal bijkomende voorwaarden voldaan worden
Zo moeten zij de juiste kwalificatie hebben én ingeschreven staan op de lijst.
Concreet is voor de btw-vrijstelling vereist dat onder meer psychologen de vereiste beroepstitel hebben en ingeschreven staan op de lijst van de Psychologencommissie
Een (relatie)therapeut die niet aan deze voorwaarden voldoet, geniet dus niet de btw-vrijstelling en moet volgens de normale regels btw rekenen op zijn prestaties.
De btw-vrijstelling geldt ook niet voor handelingen i.v.m. arbeidspsychologie en evenmin m.b.t. rekrutering en selectie van personeel.

Homeopaat

Voor homeopaten zijn minimale kwalificatievereisten vastgelegd in een Koninklijk Besluit.
Geregistreerde homeopaten worden geacht over de nodige kwalificaties te beschikken om zorgdiensten te verlenen.
Indien zij niet geacht worden over de nodige kwalificaties te beschikken, dan moet een verzoek worden ingediend bij de centrale diensten van de btw- administratie voor toepassing van de btw- vrijstelling.

Osteopaat

Zij worden geacht over nodige kwalificaties te beschikken indien zij:

• aangesloten zijn bij een erkende beroepsvereniging
  • SBO: la Société belge d’ostéopathie
  • BUO: Belgische Unie van Osteopaten
  • UKO: Unie voor gediplomeerden in de kinesitherapie en osteopathie
  • UPMO: l’Union professionnelle de médecine ostéopathique 
• in het bezit zijn van een diploma dat voldoet aan de norm CEN NBN 16686

Indien zij niet geacht worden over de nodige kwalificaties te beschikken, dan moet een verzoek worden ingediend bij de centrale diensten van de btw-administratie voor toepassing van de btw-vrijstelling.

Acupuncturist

Zij worden geacht over nodige kwalificaties te beschikken indien zij:

• aangesloten zijn bij een erkende beroepsvereniging
  • ABADIC: Association belge des acuponcteurs diplômés de Chine
  • BAF: Belgian Acupunctors Federation
  • EUFOM: European Federation for Oriental Medicine
  • BVAA: Belgische Vereniging voor Artsen Acupuncturisten
• in het bezit van vereist diploma (onderscheid artsen en niet-artsen)

Indien zij niet geacht worden over de nodige kwalificaties te beschikken, dan moet een verzoek worden ingediend bij de centrale diensten van de btw- administratie voor toepassing van de btw- vrijstelling.

Chiropractor

Zij worden geacht over nodige kwalificaties te beschikken indien zij:

• aangesloten zijn bij een erkende beroepsvereniging
  • UBC: Union belge des chiropracteurs
• een opleiding hebben gevolgd die is geaccrediteerd door
  • ECCE (European Council on Chiropractic Education)
  • CCEI (Councils on Chiropractic Education International)

Indien zij niet geacht worden over de nodige kwalificaties te beschikken, dan moet een verzoek worden ingediend bij de centrale diensten van de btw-administratie voor toepassing van de btw-vrijstelling.

Concreet ontvangen wij graag van jou volgende informatie:

• Indien je een gereglementeerd medisch of paramedisch beroep uitoefent:
  • verricht je niet-therapeutische behandelingen en/of ingrepen?
• indien je een niet-gereglementeerd medisch of paramedisch beroep uitoefent:
  • kan je aantonen dat je over de noodzakelijke kwalificaties beschikt om de medische verzorging te verrichten waarvan het kwaliteitsniveau voldoende hoog is om soortgelijk te zijn aan de medische verzorging verstrekt door de beroepsbeoefenaars bedoeld in de eerste categorie?
  • verricht je niet-therapeutische behandelingen en/of ingrepen?

Wanneer een behandeling of ingreep niet voorkomt in de RIZIV-nomenclatuur zal je dus steeds een apart document moeten opstellen waarin je jouw beslissing over het al dan niet therapeutisch karakter (en dus al dan niet toepassing van btw) motiveert.

Indien je dat wenst, kan je een afspraak maken voor verdere bespreking op kantoor, via Teams overleg, telefonisch of per mail.